AI đang thay đổi dòng chảy độc giả: Vì sao ChatGPT áp đảo và báo chí nên hành động thế nào?

[Blue]

Nhiều trang tin bị ảnh hưởng tiêu cực bởi tính năng AI Overviews của Google và các công cụ tìm kiếm tích hợp AI. Một số trang như Forbes, CNN, HuffPost… báo cáo lượng truy cập từ Google giảm tới 40% do “zero-click searches” – khi người dùng nhận câu trả lời trực tiếp mà không cần truy cập website.

1. Vì sao ChatGPT vượt trội về lượng referrals?​

1.1. Vị thế “cửa ngõ thông tin” miớ​

ChatGPT không chỉ trả lời câu hỏi mà còn đóng vai trò trung gian giữa người dùng và nguồn gốc thông tin.

Với hàng trăm triệu người dùng hàng tháng, ChatGPT trở thành một điểm dừng đầu tiên khi tìm kiếm tin tức hoặc kiến thức chuyên sâu, thay vì Google Search.

1.2. Tích hợp dữ liệu cập nhật & trích dẫn nguồn​

Các phiên bản ChatGPT kết nối với internet (như ChatGPT Plus/GPT-4o với browsing) luôn dẫn link đến nguồn tham khảo, tạo điều kiện để người đọc nhấp vào.

Khác với nhiều AI tích hợp trong công cụ tìm kiếm, ChatGPT không ưu tiên giữ người dùng lại mà thường khuyến khích truy cập trang gốc.

1.3. Trải nghiệm hội thoại cá nhân hóa​

ChatGPT có khả năng tùy biến câu trả lời theo nhu cầu: gợi ý bài báo phù hợp, lọc thông tin chính và bổ sung bối cảnh.

Điều này khiến người dùng tin tưởng và dễ click vào link được đề xuất hơn so với danh sách kết quả tìm kiếm thuần túy.

2. Thách thức từ “Zero-Click Era”​

Trong khi ChatGPT dẫn traffic tốt, các AI tích hợp trong Google hay Bing lại làm giảm lượt nhấp vì trả lời ngay trên giao diện tìm kiếm. Theo Similarweb, tỷ lệ “zero-click” trên Google đã đạt 69%.
Điều này đặt ra yêu cầu: không thể chỉ phụ thuộc vào SEO.

3. Chiến lược cho các nhà xuất bản để tận dụng AI referrals​

3.1. Tối ưu nội dung cho AI​

Định dạng rõ ràng: chia nhỏ thông tin, dùng tiêu đề phụ, bullet points, dữ liệu thống kê để AI dễ trích xuất.

Ngôn ngữ chính xác, giàu ngữ cảnh để AI chọn lọc và dẫn link.

3.2. Thiết lập quan hệ với các nền tảng AI​

Thỏa thuận cung cấp dữ liệu trực tiếp qua API hoặc RSS feed.

Đàm phán để đảm bảo nguồn gốc nội dung luôn được gắn link khi AI sử dụng.

3.3. Đa dạng hóa mô hình tiếp cận độc giả​

Phát triển newsletter, podcast, cộng đồng mạng xã hội riêng.

Tăng cường membership và nội dung độc quyền để giữ chân độc giả khi họ đã đến trang.

3.4. Theo dõi và phân tích dữ liệu referrals từ AI​

Sử dụng công cụ analytics để theo dõi nguồn traffic từ ChatGPT, Perplexity, Gemini…

Phát hiện loại nội dung nào được AI ưu tiên trích dẫn để tập trung phát triển.

4. Kết luận​

ChatGPT đang đóng vai trò kênh phân phối độc giả mạnh mẽ nhất trong nhóm AI, tạo cơ hội lớn cho các trang tin bù đắp lượng truy cập mất từ SEO truyền thống. Tuy nhiên, để tận dụng trọn vẹn, báo chí cần:

Hiểu cơ chế AI chọn nguồn

Cung cấp nội dung “AI-friendly”

Xây dựng chiến lược đa kênh, giảm phụ thuộc vào bất kỳ nền tảng đơn lẻ nào

Trong “kỷ nguyên hậu tìm kiếm”, ai làm chủ được kênh phân phối qua AI sẽ có lợi thế sống còn.